"Niesiemy pomoc - dajemy zdrowie"

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU

Zastosowanie i cel diety

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu wskazana jest:

• • w przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych,

  • w chorobach miąższu wątroby – przewlekłym zapaleniu wątroby, marskości wątroby,

  • w przewlekłym zapaleniu trzustki,

  • we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – w okresie zaostrzenia choroby.

Cel diety

Ochrona wymienionych narządów przez zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej, dostarczenie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w celu utrzymania równowagi metabolicznej, wyrównaniu występujących niedoborów pokarmowych i tym samym poprawieniu czynności narządów.

Charakterystyka diety.

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu jest modyfikacją diety łatwo strawnej . Modyfikacja ta polega na zmniejszeniu produktów będących źródłem tłuszczu zwierzęcego oraz obfitujących w cholesterol. Zawartość tłuszczu w diecie zarówno pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego powinna wynosić 30 – 50 g na dobę. Jest to tłuszcz znajdujący się w mięsie, wędlinach, mleku, jajach oraz tłuszcz dodawany do pieczywa i potraw. Należy pamiętać, że produkty białkowe dostarczają ponad połowę dziennej racji tłuszczu. W chorobach , w których stosowana jest omawiana dieta, ograniczenie tłuszczu jest konieczne ze względu na upośledzone jego trawienie i wchłanianie. Produkty tłuszczowe, które będą miały zastosowanie w ilości 20 – 30 g / dobę to : olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, rzepakowy – bezerukowy, z pestek winogron, zarodków pszennych, oliwa z oliwek  i w ograniczonych ilościach margaryny miękkie ( pakowane w kubkach).

Całkowicie wyklucza się smalec, słoninę, boczek, łój. Żywienie w wymienionych chorobach często napotyka trudności związane z różnymi objawami oraz przewlekłym i postępującym ich charakterem. Należą do nich : brak łaknienia, uczucie pełności i wzdęcia, pragnienie, okresowe zaburzenia trawienia. Z diety należy wykluczyć produkty ciężko strawne, długo zalegające w żołądku, wzdymające, ostro przyprawione, Ogranicza się również ilość błonnika – produkty zbożowe gruboziarniste są wykluczone. Białko zalecane jest w normie fizjologicznej. Ważne jest, żeby było ono rozłożone równomiernie na podstawowe posiłki.

W jadłospisie należy uwzględnić produkty bogate w witaminę C, która wpływa na układ immunologiczny, pobudzając go do wytwarzania przeciwciał zwalczających stan zapalny. Posiłki podaje się w małych objętościach, o umiarkowanej temperaturze 5 razy w ciągu dnia.

Modyfikacja diety.

Mając na uwadze zastosowanie omawianej diety w różnych przypadkach chorobowych, zachodzi konieczność jej modyfikacji.

1 . W chorobach wątroby o przebiegu lekkim, z zachowaną prawidłową funkcją białko podaje się w granicach normy , 1 g / kg masy ciała. W stłuszczeniu wątroby lub po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby białko w diecie można zwiększyć do 1, 5 g / kg masy ciała. Przy upośledzonym wydzielaniu żółci obowiązują większe ograniczenia tłuszczu.

2 . W chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych z diety należy wykluczyć żółtka, które powodują silne skurcze pęcherzyka żółciowego, nasilając dolegliwości. Przeciwwskazane są produkty z dużą zawartością cholesterolu ( żółtka, pełne mleko, wątroba, mózg. Ogranicza się produkty zawierające większe ilości kwasu szczawiowego- szczaw, szpinak, rabarbar.

3 . W przewlekłym zapaleniu trzustki, jeśli występuje biegunka, nie należy podawać tłuszczu do pieczywa i potraw.

4 . Chorzy z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego z reguły nie tolerują mleka ( cukru mlekowego ) i serów. Po spożyciu mleka niedobór enzymu laktozy wzmaga fermentację w jelicie grubym, powodując wzdęcia i przyśpieszoną perystaltykę jelit. Mleko ogranicza się lub całkowicie eliminuje z pożywienia,częściowo można je zastąpić jogurtem lub kefirem , które w swym składzie posiadają znacznie mniej laktozy. Ser twarogowy stosuje się indywidualnie w zależności od tolerancji pacjenta.

Uwagi technologiczne:

Technologia wykonania jest taka sama jak w diecie łatwo strawnej. Z uwagi na ograniczenie tłuszczu   

( oraz cholesterolu w diecie stosowanej w chorobach pęcherzyka żółciowego ) do potraw, których podstawę stanowią jaja, należy dodać tylko białko, najkorzystniej w postaci ubitej piany.

Warzywa i owoce podaje się gotowane i rozdrobnione, w postaci soków i przecierów. Zupy sporządza się na wywarach jarzynowych. Warzywa, zupy i sosy podprawia się zawiesiną z mąki i mleka. Dozwolony tłuszcz dodaje się w postaci surowej do gotowych potraw.

Przykład Jadłospisu

I śniadanie :

kawa zbożowa z mlekiem ( 1, 5 % )

pieczywo pszenne z masłem lub miękką margaryną,

szynka lub polędwica drobiowa,

jabłko pieczone,

II śniadanie:

bułka z chudym serem twarogowym,

napój pomidorowy,

obiad:

zupa selerowa z grzankami,

budyń cielęcy,

sos koperkowy,

ziemniaki puree,

buraczki,

kompot przetarty,

podwieczorek:

galaretka mleczna

biszkopt na białkach,

kolacja:

risotto z ryżu i warzyw,

napój owocowy lub herbata z cytryną.

Opracowała: Zdzisława Wiśniewska

na podstawie:

"Żywienie człowieka zdrowego i chorego" pod redakcją Jana Hasika i Jana Gawęckiego .

Wydawnictwo Naukowe PWN.

"Dietetyka. Żywienie Zdrowego i Chorego Człowieka" Helena Ciborowska i Anna Rudnicka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL